Palliatieve zorg is gericht is op verzachting of verlichting van pijn en andere ongemakken. Het gaat over kwalitatieve zorg voor mensen die (ernstig) ziek zijn en niet meer kunnen genezen om de levenskwaliteit van de zorgvrager en zijn/haar naaste omgeving zo comfortabel mogelijk te maken en te houden. Bij VC Thuisverpleging nemen we deze zorg op ons, bij de patiënt thuis, zodat hij/zij de laatste fase van zijn/haar leven in zijn/haar vertrouwde omgeving kan doorbrengen.

Wat houdt palliatieve zorg in?

Bij palliatieve zorg is het voornaamste doel de pijn en andere ongemakken die de ziekte met zich meebrengt, onder controle krijgen en houden. En daarbij staan het comfort van de zorgvrager en zijn/haar naasten centraal. Palliatieve zorg bestrijkt verschillende aspecten van de zorg:

• Multidimensionaal: Er is aandacht voor het lichamelijke, psychische, sociale en spirituele welbevinden van de zorgvrager.
• Interdisciplinair: Palliatieve zorg vraagt nauwe samenwerking tussen de behandelende arts, de huisarts, het palliatieve netwerk, vrijwilligers, vertrouwenspersonen, thuisverplegers… en uiteraard de zorgvrager en zijn/haar naasten.

Welke vormen van palliatieve zorg bestaan er?

De zorgvrager beslist zelf over de zorg die bij hem past in samenspraak met zijn naasten en het verpleegteam. De zorg wordt meebepaald door de fase van de ziekte waarin de zorgvrager zich bevindt:

• Ziektegericht
• Symptoomgericht

Het is aangeraden om de zorgwensen en –noden in een zo vroeg mogelijk stadium te plannen. We spreken dan van vroegtijdige zorgplanning.

Wat is vroegtijdige zorgplanning?

Vroegtijdige zorgplanning betekent dat je stilstaat bij jouw eigen wensen vooraleer je effectief zorg nodig hebt. Je start dit best op tijd op, voor je ziek wordt of een ongeval krijgt. Ook als je al ziek bent, is het aangeraden de vroegtijdige zorgplanning op te starten voor je achteruitgaat.

Waarom zo vroeg mogelijk? Omdat je in sommige ziektestadia moeilijke keuzes moet maken, het wordt dan nog moeilijker als jouw naasten deze keuzes in jouw plaats moeten maken zonder jouw wensen te kennen.

Het biedt jezelf en jouw naasten gemoedsrust, en voor de zorgverleners is het een houvast om de zorg zoveel mogelijk op jouw wensen en noden af te stemmen.

Hoe ga je met vroegtijdige zorgplanning van start?

Vroegtijdige zorgplanning is een vrijwillig en continu proces van nadenken en beslissingen nemen van de zorgvrager in overleg met zijn/haar naasten en de zorgverleners.

Vooraleer je beslissingen neemt en deze vastlegt, is het belangrijk om goed na te denken en alles bespreekbaar te maken.

1. Nadenken

Wie wil je als vertrouwenspersoon en vertegenwoordiger?

• Een vertrouwenspersoon helpt een wilsbekwame persoon om zijn/haar rechten als zorgvrager uit te oefenen. Dit gaat van het krijgen van informatie tot het inkijken van het medisch dossier. Deze persoon kan geen beslissingen nemen in de plaats van de zorgvrager.
• Een vertegenwoordiger is een meerderjarige persoon die de zorgvrager vertegenwoordigt wanneer deze wilsonbekwaam is geworden. Er wordt van deze persoon verwacht de wensen van de zorgvrager een stem te geven en de rechten van de zorgvrager uit te oefenen (uitgezonderd de euthanasiekeuze).

De zorgvrager heeft altijd de mogelijkheid zelf deze vertegenwoordiger aan te duiden. Indien dit niet gebeurd is en er sprake is van verworven wilsonbekwaamheid kan de vrederechter een vertegenwoordiger aanduiden.

2. Praat

Praat met je behandelende arts, familie en vrienden over jouw wensen om je toekomstige zorg te plannen.

3. Leg vast

Schrijf je gedachten en wensen voor jezelf op.

4. Bespreek

Check jouw voorkeuren met je naasten en zorgverleners af. Indien er iets niet duidelijk is, durf dan te vragen.

5. Leg vast

Je kan onderstaande voorkeuren schriftelijk doorgeven:

• Jouw wensen en voorkeuren indien je wilsonbekwaam zou worden: coma, dementie…
• Jouw voorkeuren na het overlijden.

Er bestaan ook enkele officiële voorafgaande wilsverklaringen:

• De negatieve wilsverklaring. In deze verklaring leg je vast welke behandelingen en onderzoeken (reanimatie, kunstmatige beademing…) je niet meer wenst indien je wilsonbekwaam zou worden.
• Wilsverklaring euthanasie. In deze verklaring vraag je op voorhand om euthanasie toe te passen mocht je in een onomkeerbare coma terecht komen. Deze kan je laten registreren bij je gemeente.
• Verklaring voor orgaandonatie. Je kan bij jouw gemeente registreren of je na het overlijden jouw organen al dan niet wil doneren.
• Lichaamsschenking aan de wetenschap. Dit is als je na het overlijden jouw lichaam wil afstaan voor wetenschappelijk onderzoek.
• Wilsbeschikking teraardebestelling. Je kan jouw wensen doorgeven voor je eigen uitvaartplechtigheid: crematie, begraving…

6. Deel

De wensen en voorkeuren die je reeds hebt vastgelegd, deel je best met de personen waarvan het belangrijk is dat ze dit weten: de huisarts, jouw naasten, de (thuis)verpleegkundigen, de psycholoog…

Wat kunnen wij doen?

Wij ontfermen ons over verschillende aspecten van palliatieve thuiszorg:

• Vroegtijdige zorgplanning
• Informeren van de patiënt over de situatie en mogelijkheden
• Overleggen en afstemmen met de huisarts en het palliatief netwerk
• Emotionele ondersteuning en een luisterend oor bieden
• Aanreiken van bestaande dienstverleningen en doorverwijzen
• Hygiënische verzorging LINK
• Pijnbestrijding LINK
• Medicatie toedienen LINK
• Incontinentiemateriaal aanbrengen en verwisselen LINK

Wat kan je zelf?

Aansluitend op de palliatieve zorg, bieden wij zorg en ondersteuning tijdens de terminale fase. Deze zorg start voor mensen waarbij de levensverwachting niet hoger is dan drie maanden. Het doel is de patiënt op een menswaardige afscheid manier te laten nemen van het leven.